-
1 туксан тугыз
1) о́чень мно́го, бесчи́сленнотуксан тугыз сорау килеп туа — возника́ет о́чень мно́го вопро́сов
2) см. туксан тугызлытуксан тугыз төрле — о́чень ра́зный
туксан тугыз төрле кеше бар — (посл.) лю́ди быва́ют о́чень ра́зные (букв. девяно́сто девяти́ ви́дов)
-
2 туксан тугыз пробалы
1) са́мой высо́кой про́бы ( о золоте)2) перен. чи́стый, высокока́чественный; вы́сшего ка́чества в своём ро́де, вы́сшей ма́ркитуксан тугыз пробалы шагыйрь — поэ́т вы́сшей ма́рки
-
3 туксан
1)а) числ.; колич. девяно́стотуксан алты — девяно́сто шесть
туксан ел — девяно́сто лет
б) в определённых сочет. девяно́сто-туксан яшьлек — девяностоле́тний
2) ист. зи́мний пери́од ( с 22 декабря по 22 марта)сиксән чыкмыйча, туксан керми — (посл.) пока́ не ко́нчится во́семьдесят ( период от начала октября до 22 декабря), девяно́сто не насту́пит (т.е. всему своё время)
•- туксан тугызлы
- туксан тугыз пробалы -
4 торын
сущ.; уст.внук, вну́чкатугыз батыр анасы, туксан торын нәнәсе бул — ( пожелания новобрачной) будь ма́терью девяти́ богатыре́й, ба́бушкой девяно́ста вну́ков и вну́чек
-
5 турун
сущ.; книжн.внук, вну́чкатугыз угыл анасы, туксан турун әбисе — (погов.) мать девяти́ сынове́й и девяно́ста внуча́т (вну́ков, вну́чек)
-
6 хөкем
сущ.1) суд (как государственный, юридический орган) || суде́бный, суде́йскийгадел хөкем — правосу́дие
хөкем каршында җавап бирү — отвеча́ть пе́ред судо́м
хөкем карары — суде́бное реше́ние
хөкем коллегиясе — суде́йская колле́гия
хөкем залы — зал суда́
2) суд (как процесс, разбирательство)3) суд (мнение, суждение о ком, о чём-л.); оце́нка (кого, чего-л.); напр. (суд истории, общественности, потомков)хөкеменә бирү (тапшыру) — отда́ть (на чей-л.) суд
4) юр. реше́ние, определе́ние ( судебное); пригово́рхөкем чыгару — вы́нести пригово́р (реше́ние)
суд хөкемен тормышка ашыру — привести́ пригово́р в исполне́ние
5) лог. сужде́ниехөкем кисәкләре — ча́сти сужде́ния
6) редко власть, госпо́дствокапитал хөкеме — власть (госпо́дство) капита́ла
7) в косв. ф. во́ля, жела́ние, усмотре́ниеүз хөкеменә буйсындыру — подчини́ть свое́й во́ле
8) в знач. послелога хөкемендә как, всё равно́ что; вме́стотуган сеңел хөкемендә — вме́сто родно́й сестры́
туксан яшьлек карт тугыз яшьлек бала хөкемендә — (погов.) ста́рый что ма́лый (букв. девяно́столе́тний стари́к всё равно́ что девятиле́тний ребёнок)
•- хөкем ителгәнлек
- хөкем итү
- хөкем итүче
- хөкем йөртү
- хөкем мәҗлесе
- хөкем сөрү
- хөкем сөрүчәнлек
- хөкем сөрүче
- хөкем чыгару
- хөкем ясау
- хөкемгә тарту
См. также в других словарях:
тәсбих — дини. 1. Алланы зурлап, мактап һәм аңа шөкер кылып әйтелә торган сүзләр, догалар ( сөбханалла , әлхәмделилла , лә илаһә иллалла ) 2. ДИСБЕ – Зекер һәм тәсбих сүзләрен санап әйтер өчен, гадәттә хөрмә төшләреннән, миләш агачыннан ясалган туксан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хөкем — 1. Кем нәрсә турында фикер, бәяләмә, карар 2. Кешеләр арасында чыккан бәхәсләрне хәл итү һәм җинаятьләрне тикшерү эшләрен башкара торган дәүләт органы, суды (1). Судьялар хөкем килә, торыгыз! 3. Җинаять эшләре һәм һәртөрле бәхәсләрне тикшерү эше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
